ഭാരതത്തെ വികസിത രാഷ്ട്രമാക്കി മാറ്റുന്നതിന് കാര്ഷിക വ്യാവസായിക, സേവന മേഖലകളിലെ സന്തുലിതമായ വളര്ച്ച ഉറപ്പുവരുത്തേണ്ടതുണ്ട്. സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചതിന് ശേഷം ഭാരതം ഒരു വികസിത രാഷ്ട്രം എന്ന സങ്കല്പം സാക്ഷാല്കരിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി പഞ്ചവത്സര പദ്ധതികള് ആരംഭിക്കുകയും അതിലൂടെ സമ്പദ്ഘടനയുടെ വളര്ച്ച കാലാകാലങ്ങളായി ത്വരിതപ്പെടുത്തുവാനും രാജ്യത്തിനായിട്ടുണ്ട്. ഇതുകൂടാതെ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ സാമൂഹിക ഉന്നമനത്തിന് കരുത്തേകുന്ന നിരവധി പദ്ധതികള് കാലാകാലങ്ങളായി രൂപപ്പെടുത്തി നടപ്പിലാക്കി കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഒരു ജനാധിപത്യ ഭരണ കൂടത്തിന്റെ ഉത്തമ ധര്മ്മ പ്രവര്ത്തനങ്ങളില് ഒന്നാണ് സാമൂഹ്യ ക്ഷേമവും സുരക്ഷയും ലക്ഷ്യമാക്കിയുള്ള പദ്ധതികള്. അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം, അഭ്യസ്തവിദ്യരായ യുവജനങ്ങള്ക്ക് തൊഴിലവസരങ്ങള് സൃഷ്ടിക്കല്, സംരഭകത്വ ശേഷിയുള്ള യുവജനങ്ങള്ക്ക് സംരംഭങ്ങള് തുടങ്ങുന്നതിനുള്ള സഹായം നല്കല് തുടങ്ങിയ നിരവധി മേഖലകളില് സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാപദ്ധതികള് നടപ്പിലാക്കി വരുന്നു. കൂടാതെ ശിശു വികസന പദ്ധതികള്, കൗമാരപ്രായക്കാര്ക്കുള്ള വിവിധ പദ്ധതികള്, സ്ത്രീകള്ക്കായുള്ള പദ്ധതികള് ഇതെല്ലാം തന്നെ വിവിധ രീതിയില് നടപ്പിലാക്കി വരുന്നു. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങളുടെ വികസനം, നഗര മേഖലയിലെ ചേരിനിവാസികളുടെ പുനരധിവാസം, റോഡുകളുടെ വികസനം, വാര്ത്താവിനിമയ സംവിധാനങ്ങള് വിപുലപ്പെടുത്തല് ഇവയെല്ലാം വിവിധ സാമൂഹ്യ ക്ഷേമ പദ്ധതികളില്പ്പെടുന്നു.
സാമൂഹ്യക്ഷേമ പദ്ധതികളുടെ ശരിയായ നിര്വഹണത്തിലൂടെ സര്ക്കാരിന്റെ വികസന ലക്ഷ്യങ്ങള് സമൂഹത്തിന്റെ അടിത്തട്ടിലെത്തിക്കാനും അതിലൂടെ വികസിത രാഷ്ട്ര സങ്കല്പത്തിലേക്കുള്ള ദൂരം പരിമിതപ്പെടുത്താനും സാധിക്കും. ഗ്രാമീണ ജനതയുടെ ഉയിര്ത്തെഴുന്നേല്പ്പിലൂടെ രാഷ്ട്രത്തിന്റെ വികസന കാഴ്ച്ചപ്പാടിന് പുതിയമാനം കൈവരികയും സമ്പദ്ഘടനയുടെ വളര്ച്ചക്ക് ആക്കം വര്ദ്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും. സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ പദ്ധതികളിലൂടെ ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള് വര്ദ്ധിക്കുകയും തൊഴിലവസരങ്ങള് സൃഷ്ടിക്കപ്പെടുകയും തന്മൂലം ജനങ്ങളുടെ ക്രയവിക്രയശേഷി ഉയരുകയും ജീവിത നിലവാരം മെച്ചപ്പെടുകയും ചെയ്യും. ഒരു വികസിത രാഷ്ട്രമായി ഭാരതത്തെ രൂപാന്തരപ്പെടുത്തുന്നതിന് സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ പദ്ധതികള് വഹിക്കുന്ന പങ്ക് ചെറുതല്ല എന്ന് കാണാന് കഴിയും.
സ്വാതന്ത്രാനന്തര ഭാരതത്തില് നടപ്പിലാക്കി വരുന്ന വിവിധ സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ ക്ഷേമ പദ്ധതികള് താഴെ പറയുന്നു.
ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും വലുതും സവിശേഷവുമായ ശിശു വികസന പരിപാടിയാണ് ICDS. 1975 ഒക്ടോബര് 2 തിയതി ആണ് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്.ഭാരത സര്ക്കാരിന്റെ ഒരു സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ പദ്ധതിയായ ഇതിലൂടെ പോഷകാഹാരം, വിദ്യാലയ പൂര്വ്വ പഠനം, 6 വയസ്സ് വരെയുള്ള കുട്ടികള്ക്കും അവരുടെ അമ്മമാര്ക്കും ആരോഗ്യ പരിരക്ഷ തുടങ്ങിയവ ഉറപ്പു വരുത്തുന്നു. ഗ്രാമീണ മേഖലയില് ഉടനീളം ആരംഭിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള അംഗന്വാടികളിലൂടെയാണ് ഈ സേവനങ്ങളെ ലഭ്യമാക്കുന്നത്. ശിശുക്കള്ക്കായുള്ള ഭാരത സര്ക്കാരിന്റെ ദേശീയ നയത്തിന്റെ ചുവട് പിടിച്ചാണ് ഈ പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കി വരുന്നത്.
ഉദ്ദേശ ലക്ഷ്യങ്ങള്
സേവനങ്ങള്
ജനതാ സര്ക്കാര് 1977 ല് അവതരിപ്പിച്ച പദ്ധതിയാണിത്. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ തൊഴില് രഹിതരായ അഭ്യസ്തവിദ്യര്ക്ക് തൊഴില് ലഭ്യമാക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.വേതനം ഭക്ഷ്യ ധാന്യങ്ങളുടെ രൂപത്തിലാണ് നല്കപ്പെടുന്നത്.
1979 ആഗസ്റ്റില് ആണ് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിക്കുന്നത്. ദാരിദ്ര രേഖക്ക് താഴെയുള്ള 18 വയസ്സിനും 35 വയസ്സിനും മദ്ധ്യേ പ്രായമുള്ള ഗ്രാമീണ യുവജനങ്ങള്ക്ക് സാങ്കേതിക പരിജ്ഞാനം നല്കി കൃഷി വ്യവസായ സേവന ബിസിനസ് മേഖലകളില് പുതിയ തൊഴില് സാധ്യതകള് തേടാന് അവരെ പ്രാപ്തരാക്കുക എന്നതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം. ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ വര്ഷത്തില് 2 ലക്ഷം യുവാക്കള്ക്ക് പരിശീലനം നല്കാന് ലക്ഷ്യമിടുന്നു.
1980 ല് ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണിത്. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ പാവപ്പെട്ടവര്ക്ക് വരുമാന വര്ദ്ധിത ആസ്തികളും തൊഴിലവസരങ്ങളും ലഭ്യമാക്കുക എന്നതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യം.
പദ്ധതി നിര്മ്മാണത്തിന്റെ പ്രധാന ഭരണ ഘടകം ജില്ലാ ഗ്രാമ വികസന ഏജന്സി ആണ്. പദ്ധതിയുടെ ആസൂത്രണം, നിര്വഹണം,ഏകീകരണം, മേല്നോട്ടം എന്നിവ ഇതിന്റെ ചുമതലയില്പ്പെടുന്നു.
ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ ദരിദ്ര കുടുംബങ്ങളെ കണ്ടെത്തി വായ്പകളിലൂടെയും സബ്സിഡികളിലൂടെയും അവര്ക്ക് സഹായം ലഭ്യമാകുന്നു. വരുമാന വര്ദ്ധിത ആസ്തികളായ തുന്നല് യന്ത്രങ്ങള്,കറവപശുക്കള്, ചെറുകിട വ്യവസായങ്ങള് എന്നിവക്കുള്ള ധന സഹായവും സബ്സിഡിയും ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ ലഭ്യമാകും.
1980 ഒക്ടോബറിലാണ് ദേശീയ ഗ്രാമീണ തൊഴില് ദാന പദ്ധതി ആരംഭിക്കുന്നത്. ഒരു കേന്ദ്രാവിഷ്കൃത പദ്ധതിയാണിത്. ഇതിന്റെ പദ്ധതി വിഹിതം 50:50 അനുപാതത്തില് കേന്ദ്രവും സംസ്ഥാനങ്ങളും വഹിക്കുന്നു.
ഐ. ആര്.ഡി.പി യുടെ ഒരു ഉപപദ്ധതിയായിട്ടാണ് ഇത് ആരംഭിക്കുന്നത്. ഗ്രാമവികസന മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് ഉള്ള ഒരു കേന്ദ്രാവിഷ്കൃത പദ്ധതിയാണിത്. 1982-83 കാലഘട്ടത്തില് ആരംഭിച്ച ഒരു ദാരിദ്ര ലഘൂകരണ പദ്ധതിയായ ഇത് പിന്നീട് എല്ലാ ജില്ലകളിലും നടപ്പാക്കി. ഓരോ ജില്ലകളിലും വരുമാന വര്ദ്ധിത പ്രവര്ത്തനങ്ങള് സൃഷ്ടിച്ചുകൊണ്ട് ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകളുടെ സാമൂഹ്യ,സാമ്പത്തിക, നിലവാരം ഉയര്ത്തുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. സ്വയം തൊഴിലിനുള്ള അവസരങ്ങള് നല്കിയും അടിസ്ഥാനപരമായ സാമൂഹ്യ സേവന പദ്ധതികള് സൃഷ്ടിച്ചും സ്ത്രീകളുടെയും കുട്ടികളുടെയും ജീവിത നിലവാരം ഉയര്ത്തുക എന്നതും ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങളില് ഒന്നാണ്.
ദാരിദ്ര രേഖക്ക് താഴെ വരുന്ന ഗ്രാമീണ സ്ത്രീകള് സ്വയം സഹായ സംഘങ്ങള്ക്ക് രൂപം നല്കുന്നു. അവയുടെ പ്രവര്ത്തനം ആറുമാസത്തിനകം വിലയിരുത്തി അതിനുശേഷം തുടര്പദ്ധതി വിഹിതങ്ങള് അനുവദിക്കുന്നു.
1983 ആഗസ്റ്റ് 5 നാണ് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ ഭൂരഹിതരായ തൊഴിലാളികള്ക്ക് തൊഴില് സൃഷ്ടിക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം. ഓരോ ഭൂരഹിത കുടുംബത്തിലെയും ഒരു അംഗത്തിന് എങ്കിലും ഒരു വര്ഷം 100 ദിവസത്തെ തൊഴില് ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ ലഭ്യമാകും.
1985 – 86 കാലഘട്ടത്തിലാണ് ഭാരത സര്ക്കാര് ഇന്ദിരാ ആവാസ് യോജന ആരംഭിക്കുന്നത്. ദാരിദ്ര രേഖക്ക് താഴെയുള്ള കുടുംബങ്ങളുടെ വാസഗൃഹങ്ങള് നിര്മ്മിക്കുക, പുനരുദ്ധരിക്കുക, അത് വഴി അവരുടെ ജീവിത നിലവാരം ഉയര്ത്തുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.ആരംഭത്തില് ഈ പദ്ധതിയിലൂടെ ലക്ഷ്യം വച്ചത് എസ്.സി / എസ്.റ്റി കുടുംബങ്ങളെ ആണ്. 1993- 94 ഓടെ ഇതിന്റെ വ്യാപ്തി ആദിവാസി ഇതര ദരിദ്ര കുടുംബങ്ങളിലെക്കും നീട്ടി.
പ്രധാന തൊഴില് ദാന പദ്ധതികള് ആയ നാഷണല് റൂറല് എംപ്ലോയീമെന്റ് പദ്ധതിയും റൂറല് ലാന്റ് ലെസ് എംപ്ലോയീമെന്റ് ഗ്യാരന്റി സ്കീമും ലയിപ്പിച്ചാണ് 1989 ഏപ്രില് 1 ന് ജവഹര് റോസ്ഗാര് യോജന ആരംഭിക്കുന്നത്. ഇതിന്റെ പദ്ധതി വിഹിതം 80:20 അനുപാതത്തില് കേന്ദ്രവും സംസ്ഥാനങ്ങളും വഹിക്കുന്നു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
ത്രിതല തദ്ദേശ സ്വയം ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങള്ക്കാണ് ഇതിന്റെ ഗുണഭോക്താക്കളെ തിരഞ്ഞെടുക്കാനുള്ള ചുമതല ഗ്രാമീണ മേഖലയിലേക്ക് പദ്ധതിക്കുള്ള ധനസഹായം ലഭ്യമാക്കുന്നത് ജില്ലാ ഗ്രാമ വികസന ഏജന്സി (ഡി.ആര്.ഡി.എ) ആണ്.
അഭ്യസ്ത വിദ്യരായ തൊഴില് രഹിത യുവജനതക്ക് സ്വയം തൊഴില് ലഭ്യമാക്കുന്ന പദ്ധതിയാണിത്. 1993 ഒക്ടോബര് 2നാണ് ഈ പദ്ധതിക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചത്. നഗരപ്രദേശങ്ങളില് 1993- 94 ല് ആരംഭിച്ച പദ്ധതി പിന്നീട് 1994-95ല് ഗ്രാമീണ മേഖലയിലേക്കും വ്യാപിച്ചു.
ഈ പദ്ധതി പ്രകാരം ഗുണഭോക്താവിന്റെ മിനിമം യോഗ്യത മെട്രിക്കുലേഷന് ആണ് അല്ലെങ്കില് ഗവര്ന്മെന്റ് നടത്തുന്ന ആറു മാസത്തെ സാങ്കേതിക പരിശീലന കോഴ്സ് പൂര്ത്തിയാക്കിയിരിക്കണം. അല്ലെങ്കില് വ്യാവസായിക പരിശീലന കോഴ്സ്(ഐ ടി ഐ) പൂര്ത്തിയാക്കിയിരിക്കണം. 25000 രൂപയില് താഴെ വാര്ഷിക വരുമാനം ഉള്ള കുടുംബങ്ങളിലെ 18നും 35നും മദ്ധ്യേ പ്രായമുള്ള യുവജനങ്ങള് ഈ പദ്ധതി പ്രകാരമുള്ള ധനസഹായത്തിന് അര്ഹരാണ്.
കേന്ദ്രവനിത- ശിശു വികസന മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തിലുള്ള പദ്ധതിയാണ് മഹിളാ സമൃദ്ധി യോജന. 1993 ഒക്ടോബര് 2 നാണ് പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
1997 ലാണ് ബാലിക സമൃദ്ധി യോജന ആരംഭിക്കുന്നത്. ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ ജില്ലകളിലെയും ഗ്രാമീണ നഗര മേഖലകള് ഈ പദ്ധതിയുടെ പരിധിയില്പ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയിലെ പെണ്കുട്ടികളുടെ സാമൂഹ്യ നിലവാരം ഉയര്ത്തുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യം.
പെണ്കുട്ടികള് വിദ്യാലയങ്ങളില് പോകുന്നത് പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കാന് ഇ പദ്ധതിയിലൂടെ ധനസഹായം ലഭ്യമാക്കുന്നു. 1997 ആഗസ്റ്റ് 15 ന് ശേഷം ജനിച്ച ദരിദ്രകുടുംബങ്ങളിലെ പെണ്കുട്ടികളാണ് ഇതിന്റെ പ്രധാന ഗുണഭോക്താക്കള്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
ഗുണങ്ങള്
ഒന്നാം ക്ലാസില് ആകുമ്പോള് 300 രൂപയില് തുടങ്ങി പത്താം ക്ലാസില് എത്തുമ്പോള് 1000 രൂപയില് അവസാനിക്കുന്ന രീതിയിലാണ് വാര്ഷിക സ്കോളര്ഷിപ്പ് ഘടന.
1997 ഡിസംബര് മുതലാണ് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിക്കുന്നത്. പ്രധാനപ്പെട്ട ദാരിദ്ര നിര്മ്മാര്ജ്ജന പദ്ധതികളായ നെഹ്റു റോസ്ഗാര് യോജന,അര്ബന് ബേസിക് സര്വീസസ് ഫോര് ദി പുവര്,പ്രൈം മിനിസ്റ്റെര്സ് ഇന്റഗ്രേറ്റഡ് അര്ബന് പോവര്ടി അലിവിയെഷന് പ്രോഗ്രാം എന്നിവയുടെ സംയോജിത രൂപമായാണ് ഇത് നിലവില് വന്നത്. ഇതിന്റെ പദ്ധതി വിഹിതം 75:25 അനുപാതത്തില് കേന്ദ്രവും സ്ഥാപനങ്ങളും വഹിക്കുന്നു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
1999 ഏപ്രില് ഒന്നിനാണ് ഈ പദ്ധതി തുടങ്ങിയത്. സ്വയം തൊഴില് പദ്ധതികളായ ഐ.ആര്.ഡി.പി,ട്രൈസ്സം,ഡി.ഡബ്ല്യൂ.സി.ആര്.എ,മില്ല്യന് വെല് സ്കീം എന്നീ പദ്ധതികള് പുനരാവിഷ്കരിച്ചും സംയോജിപ്പിച്ചും അവയുടെ കാര്യക്ഷമത വര്ദ്ധിപ്പിച്ചു ഒറ്റ പദ്ധതിയാക്കി എസ് ജി എസ് വൈ എന്ന പേരില് ആരംഭിച്ചു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
പ്രധാനമന്ത്രി ഗ്രാമോദയ യോജന 2000-01ലെ ബജറ്റിലാണ് പ്രഖ്യാപിച്ചത്.എല്ലാ സംസ്ഥാനങ്ങളിലും കേന്ദ്ര ഭരണ പ്രദേശങ്ങളിലും പദ്ധതി നടപ്പിലാക്കിവരുന്നു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
പി.എം.ജി.വൈയില് ഉള്പ്പെടുന്ന പ്രധാന കര്മ്മപദ്ധതികള് താഴെ പറയുന്നു.
പ്രധാന ലക്ഷ്യം
ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ ദുര്ബല ജനവിഭാഗങ്ങളുടെ വളര്ന്നുവരുന്ന ആവശ്യങ്ങള് കണ്ടെത്തി നിര്വഹിക്കുകയും ഗ്രാമീണ ആവാസവ്യവസ്ഥ മെച്ചപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുക.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
2000 ഡിസംബറില് എന്.ഡി.എ സര്ക്കാരാണ് അന്ത്യോദയ അന്ന യോജന ആരംഭിച്ചത്. കേന്ദ്രാവിഷ്കൃത പദ്ധതിയായ ഇത് ലക്ഷ്യമിടുന്നത് 10 ദശ ലക്ഷം കുടുംബങ്ങളെയാണ്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
2000 ഏപ്രില് 1 ന് ആരംഭിച്ച കേന്ദ്രാവിഷ്കൃത പദ്ധതിയാണിത്. പെന്ഷന് ലഭിക്കാന് അര്ഹത ഉണ്ടായിട്ടും അത് ലഭിക്കാത്ത മുതിര്ന്ന പൗരന്മാര്ക്ക് ഭക്ഷ്യസുരക്ഷ ഉറപ്പുവരുത്തുകയാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യം. ദേശീയ വാര്ദ്ധക്യ പെന്ഷന് പദ്ധതി പ്രകാരം ആനുകൂല്യത്തിന് അര്ഹത ഉള്ള 20% പേര്ക്ക് ഈ പദ്ധതി ആനുകൂല്യം ലഭിക്കും.
യോഗ്യതാ മാനദന്ഡങ്ങള്
കേന്ദ്ര സര്ക്കാര് ആവിഷ്ക്കരിച്ച ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചത് 2001 സെപ്തംബര് 25 നാണ്. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ ദരിദ്രര്ക്ക് ഉത്പാദന ക്ഷമത ഉള്ള തൊഴിലുകള് നല്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ മുഖ്യലക്ഷ്യം. എംപ്ലോയീമെന്റ് അഷൂറന്സ് സ്കീം(ഇ എ എസ്) ജവഹര് ഗ്രാമസമൃദ്ധി യോജന (ജെ ജി എസ് വൈ)എന്നിവ സംയോജിപ്പിച്ചാണ് എസ് ജി ആര് വൈ ആരംഭിക്കുന്നത്.
പദ്ധതി വിഹിതം 75:25 അനുപാതത്തില് കേന്ദ്ര സംസ്ഥാന സര്ക്കാരുകള് വഹിക്കുന്നു. ത്രിതല പഞ്ചായത്ത് സ്ഥാപനങ്ങളിലൂടെ ആണ് ഈ പദ്ധതി നടപ്പാക്കി വരുന്നത്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
2001 ഡിസംബര് 2ന് ആരംഭിച്ചു. ദാരിദ്ര രേഖക്ക് താഴെയുള്ള നഗര പ്രദേശങ്ങളിലെ ചേരി നിവാസികളുടെ ജീവിത നിലവാരം ഉയര്ത്തുക, മതിയായ താമസസൗകര്യം ഉറപ്പുവരുത്തുക എന്നിവയാണ് ഇതിന്റെ ലക്ഷ്യങ്ങള്
ലക്ഷ്യങ്ങള്
2002 ലാണ് ജയപ്രകാശ് റോസ്ഗര് യോജന ആരംഭിക്കുന്നത്. പിന്നോക്ക ജില്ലകളിലെ തൊഴില് രഹിതര്ക്ക് ഉറപ്പായ തൊഴില് അവസരങ്ങള് നല്കുക എന്നതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ പ്രധാനലക്ഷ്യം.
രാജ്യത്തെ അത്യധികം പിന്നാക്കം നില്ക്കുന്ന ജില്ലകളില് 2004ല് ആണ് നാഷണല് ഫുഡ് ഫോര് വര്ക്ക് പ്രോഗ്രാം ആരംഭിച്ചത്. നൂറ് ശതമാനവും കേന്ദ്രാവിഷ്കൃതമായ പദ്ധതിയാണിത്. ആസൂത്രണ കമ്മീഷന്, കേന്ദ്ര ഗ്രാമ വികസന മന്ത്രാലയവും സംസ്ഥാന സര്ക്കാരുമായും നടത്തുന്ന ആശയ വിനിമയത്തിന്റെ ഫലമായി പിന്നാക്ക ജില്ലകളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. ഈ പദ്ധതി ഇപ്പോള് ദേശീയ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയില് ലയിപ്പിച്ചു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
ഭാരത സര്ക്കാര് 2005ല് ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണിത്. അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങള് വികസിപ്പിക്കുന്നതിനായുള്ള കേന്ദ്ര സംസ്ഥാന തദ്ദേശ സ്വയം ഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പങ്കാളിത്തത്തോടെ നടപ്പിലാക്കുന്ന ഒരു സമയ ബന്ധിത അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസന ദൗത്യം ആണിത്.
പ്രധാന ഘടകങ്ങള്
രാജ്യത്തെ വികസ്വര പ്രദേശങ്ങളില് 2012 വര്ഷാവസാനത്തോട് കൂടി കുടിവെള്ളം ലഭ്യമാക്കുക.
ഗ്രാമ പ്രദേശങ്ങളിലെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യം വര്ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിന്റെ ഭാഗമായി സര്ക്കാര് പ്രത്യേക പദ്ധതികള് ആസൂത്രണം ചെയ്ത് വരുന്നു. സമതല പ്രദേശങ്ങളില് 1000 ആളുകളില് കൂടുതല് ഉള്ള ജനവാസകേന്ദ്രങ്ങളിലും 500 ആളുകളില് കൂടുതല് ഉള്ള മലയോരമേ ഖലകളിലും ആദിവാസിമേഖലകളിലും എല്ലാ കാലാവസ്ഥക്കും അനുയോജ്യമായ ഗ്രാമീണ റോഡുകള് നിര്മ്മിക്കുക.
3.ഗ്രാമീണ വൈദ്യുതിതീകരണം
എല്ലാ ഗ്രാമീണ വാസഗൃഹങ്ങളിലും വൈദ്യുതി എത്തിക്കുന്നതിനായി ഊര്ജ്ജ മന്ത്രാലയം ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണ് രാജീവ് ഗാന്ധി ഗ്രാമീണ വൈദ്യൂതി കരണയോജന
4.പാര്പ്പിടം – ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ എല്ലാവര്ക്കും പാര്പ്പിടം ലഭ്യമാക്കുക
5.ഗ്രാമീണ ടെലിഫോണ് കണക്ടിവിറ്റി
ഗ്രാമീണ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനത്തിന്റെ ഏറ്റവും പ്രധാന ഘടകമാണ് ടെലിഫോണ് സംവീധാനം. 2014 ഓടു കൂടി ഗ്രാമീണ മേഖലയുടെ 40% പ്രദേശങ്ങളില് ടെലിഫോണ് സംവിധാനം എത്തിക്കുക.കൂടാതെ 2012 നോട് കൂടി രാജ്യത്തെ പ്രധാനപ്പെട്ട 2.5 ലക്ഷം പട്ടണങ്ങളില് ഇന്റര്നെറ്റ് സംവിധാനം ലഭ്യമാക്കുക.
6.ജലസേചനം
2012 വര്ഷാവസാനത്തോട് കൂടി ഒരു കോടി ഹെക്ടര് പ്രദേശത്ത് ജലസേചന സൗകര്യം ലഭ്യമാക്കുക.
ദേശീയ ഗ്രാമീണ ആരോഗ്യ ദൗത്യം 2005 ഏപ്രില് 12ന് ആരംഭിച്ചു. ഗ്രാമീണ മേഖലയിലെ ആരോഗ്യകാര്യങ്ങളില് കൂടുതല് ശ്രദ്ധ പതിപ്പിക്കുന്നതിന് വേണ്ടി കേന്ദ്ര സര്ക്കാര് നടപ്പിലാക്കിയ പദ്ധതിയാണിത്. ആദ്യ ഘട്ടത്തില് രാജ്യത്തെ 18 സംസ്ഥാനങ്ങളില് ആണിത് നടപ്പിലാക്കിയത്. പൊതു ആരോഗ്യ സൂചകങ്ങള് ദുര്ബലമായ സംസ്ഥാനങ്ങളെ ആണ് പദ്ധതിക്കായി തിരഞ്ഞെടുത്തത്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
കേന്ദ്ര നഗര വികസന മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് 2005 ഡിസംബര് 2ന് ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണിത്. നഗര ആധുനികവല്ക്കരണ പദ്ധതിയായ ഇതിലൂടെ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനവും ജീവിത ഗുണനിലവാരവും ഉറപ്പു വരുത്തുന്നു.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
പ്രധാന ഘടകങ്ങള്
ഈ പദ്ധതിയുടെ ലക്ഷ്യം നഗര പ്രദേശങ്ങളില് വാസഗൃഹങ്ങള് നിര്മ്മിച്ച് അടിസ്ഥാന സൌകര്യങ്ങള് വികസിപ്പിക്കുക എന്നതാണ്.
രാജ്യത്തെ സാമ്പത്തികമായി പിന്നാക്കം നില്ക്കുന്ന 200 ജില്ലകളില് ആണ് ഈ പദ്ധതി തുടക്കത്തില് ആരംഭിച്ചത്. 2006 ഫെബ്രുവരി 2 നാണ് ഇതിന് തുടക്കം കുറിക്കുന്നത്. 2008 ഏപ്രിലോട് കൂടി ഈ പദ്ധതി എല്ലാ ജില്ലകളിലേക്കും വ്യാപിപിച്ചു.
ദേശീയ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി നിയമം – ഇന്ത്യന് പാര്ലമെന്റ് പാസാക്കിയത് 2005 ആഗസ്റ്റ് 23നാണ്. നിയമത്തില് വരുത്തിയ ഭേദഗതി പ്രകാരം 2009 ഒക്ടോബര് രണ്ട് മുതല് മഹാത്മാ ഗാന്ധി ദേശീയ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി നിയമം(എം ജി എന് ആര് ഇ ജി എ)എന്ന് അറിയപ്പെടുവാന് തുടങ്ങി.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
ഇന്ത്യയിലെ ഗ്രാമീണ ഭൂരഹിത കുടുംബങ്ങളെ ഉദ്ദേശിച്ചു തുടങ്ങിയ സുപ്രധാന സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ പദ്ധതിയാണ് ആം ആദ്മി ബീമാ യോജന. 2007 ഒക്ടോബര് 2 നാണ് ഇത് ആരംഭിക്കുന്നത്. ഭൂരഹിത കുടുംബത്തിലെ കുടുംബനാഥനോ വരുമാന മാര്ഗ്ഗമുള്ള മറ്റൊരംഗത്തിനോ പദ്ധതിയില് ചേരാവുന്നതാണ്. 18 വയസ്സ് മുതല് 59 വയസ്സ് വരെയുള്ള ഗുണഭോക്താവിന് ഇന്ഷുറന്സ് പരിരക്ഷ ലഭിക്കുന്നു. വാര്ഷിക പ്രീമിയമായ 200 രൂപ കേന്ദ്ര ഗവര്മെന്റും സംസ്ഥാന ഗവര്ന്മേന്റും തുല്യമായി വഹിക്കുന്നു.
ആം ആദ്മി യോജന പ്രീമിയം ഫണ്ട് എന്ന പേരില് പ്രത്യേക നിധി രൂപീകരിച്ചാണ് കേന്ദ്ര സര്ക്കാര് ഇതിലേക്ക് വിഹിതം നല്കുന്നത്. ഈ നിധി കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നത് ലൈഫ് ഇന്ഷുറന്സ് കോര്പ്പറേഷന് ആണ്.(LIC)
നേട്ടങ്ങള്
പാവങ്ങള്ക്ക് ആരോഗ്യ പരിരക്ഷ എന്ന ലക്ഷ്യവുമായി കേന്ദ്ര തൊഴില് കാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് ആരംഭിച്ച ആരോഗ്യ ഇന്ഷുറന്സ് പദ്ധതിയാണ് രാഷ്ട്രീയ സ്വസ്ത്യ ബീമാ യോജന. 2008 ഏപ്രില്1 മുതല് ഈ പദ്ധതി ആരംഭിച്ചു. ദാരിദ്ര രേഖക്ക് താഴെയുള്ള കുടുംബങ്ങളുടെ ചികിത്സ, ആശുപത്രി വാസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വരുന്ന സാമ്പത്തിക ബാധ്യതകള് നിറവേറ്റുന്നതിന് ധനസഹായം ലഭ്യമാക്കുക എന്നതാണ് ഈ പദ്ധതിയുടെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം. പദ്ധതിയില് അംഗങ്ങളായ ദരിദ്ര കുടുംബങ്ങള്ക്ക് 30,000 രൂപ വരെയുള്ള ആശുപത്രി വാസ ചിലവുകള്ക്ക് ഇന്ഷുറന്സ് പരിരക്ഷ ലഭിക്കുന്നു. പദ്ധതിയില് അംഗമാകാന് കേവലം 30 രൂപ മാത്രമേ പ്രീമിയമായി നല്കേണ്ടതുള്ളു. അഞ്ച് അംഗങ്ങള്ക്ക് മാത്രമേ ഇന്ഷുറന്സ് പരിരക്ഷ ലഭ്യമാകൂ.
സവിശേഷതകള്
ആശുപത്രി വാസ ചിലവുകള്ക്ക് 30,000 രൂപ വരെ പരിരക്ഷ.
ദേശീയ ഗ്രാമ വികസന മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് 2011 ജൂണ് മാസത്തില് ആരംഭിച്ച പദ്ധതിയാണിത്.
ഒരു സമ്പൂര്ണ്ണ പാര്പ്പിട പദ്ധതിയായാണ് എസ് എ വൈ ആരംഭിച്ചത്.
ലക്ഷ്യങ്ങള്
2015 മെയ് 9 ന് കല്ക്കത്തയില് വച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോഡി പ്രഖ്യാപിച്ച മൂന്നിന പദ്ധതികളില് ഒന്നാണ് ഇത്. എസ് ബി വൈ ഇന്ഷുറന്സ് മേഖലയില് വരുന്ന ഒരു സാമൂഹ്യ സുരക്ഷപദ്ധതിയാണിത്. വ്യക്തിഗത അപകട ഇന്ഷുറന്സ് പോളിസിയാണ് പ്രധാനമന്ത്രി സുരക്ഷ ബീമാ യോജന.
സവിശേഷതകള്
2015 മെയ് 9 ന് കല്ക്കത്തയില് വച്ച് പ്രധാനമന്ത്രി പ്രഖ്യാപിച്ച ഇന്ഷുറന്സ് പദ്ധതിയാണിത്.
സവിശേഷതകള്
സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ പദ്ധതിയായ അടല് പെന്ഷന് യോജന 2015 മെയ് 9ന് കല്ക്കത്തയില് വച്ച് പ്രധാനമന്ത്രിയാണ് പ്രഖ്യാപിച്ചത്. 60 വയസ്സ് പൂര്ത്തിയായ വരിക്കാര്ക്ക് നിശ്ചിത തുക പ്രതിമാസം പെന്ഷന് അനുവദിക്കുന്നതിന് വിഭാവനം ചെയ്ത പദ്ധതിയാണിത്.
സവിശേഷതകള്
സാമ്പത്തിക സേവന മേഖലകള് സമൂഹത്തിന്റെ അടിത്തട്ടില് ഉള്ളവര്ക്കും സ്വീകാര്യമാക്കുന്നതിന് വേണ്ടി ആരംഭിച്ച ഒരു ദേശീയ ദൗത്യമാണ് പി എം ജെ ഡി വൈ. സാമ്പത്തിക സേവനങ്ങളും ബാങ്കിംഗ് സേവനങ്ങളും രാജ്യത്തെ എല്ലാ വിഭാഗം ജനങ്ങളിലും എത്തിക്കുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം.
ഇന്ത്യയിലെ ഓരോ കുടുംബത്തിനും ഒരു ബാങ്ക് അക്കൗണ്ട് എന്നതാണ് ഇതിന്റെ മുഖ്യ ലക്ഷ്യം. പദ്ധതി പ്രകാരം ഏതൊരാള്ക്കും ഇന്ത്യയിലെ ദേശ സാത്കൃത ബാങ്കുകളിലെ ഏതൊരു ബ്രാഞ്ചിലും സീറോ ബാലന്സ് അക്കൗണ്ട് തുടങ്ങാവുന്നതാണ്.
കേന്ദ്രധനകാര്യ മന്ത്രാലയത്തിന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തില് നടപ്പിലാക്കുന്ന പദ്ധതി 2014 ആഗസ്റ്റ് 15 ന് പ്രധാന മന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോഡി പ്രഖ്യാപിച്ചു. 2014 ആഗസ്റ്റ് 28ന് ഇത് രാജ്യവ്യാപകമായി ആരംഭിക്കപ്പെട്ടു.
സവിശേഷതകള്
കടപ്പാട് :സന്തോഷ് തരുവണ വയനാട്
അവസാനം പരിഷ്കരിച്ചത് : 6/20/2020
സാമൂഹ്യ സുരക്ഷാ മിഷന് നടപ്പിലാക്കിവരുന്ന പദ്ധതികള...
സ്നേഹപൂര്വ്വം പദ്ധതി ഓണ്ലൈന് രജിസ്ട്രേഷന്-കൂടു...
ലാന്റ് റവന്യു വിഭാഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കൂടുതല് വി...
കൂടുതല് വിവരങ്ങള്